Harcerstwo

Andrzej Małkowski
Andrzej Małkowski

Andrzej Małkowski twórca harcerstwa

Urodził się 31 października 1888 roku w Trębkach koło Kutna, w rodzinie o tradycjach patriotycznych. Za udział ojca w powstaniu styczniowym władze carskie skonfiskowały Małkowskim majątek.

W 1908 roku Andrzej Małkowski rozpoczął studia we Lwowie. Działał także w towarzystwie gimnastycznym „Sokół” oraz „Zarzewiu”, Organizacji Armii Polskiej i Polskich Drużyn Strzeleckich. Gdy w 1909 roku zaczęły na ziemie polskie docierać informacje o nowym ruchu wychowawczym, Małkowski przetłumaczył książkę Roberta Baden-Powella „Scouting for boys”. Zafascynowany ideą skautingu postanowił wzbogacić ją o wątki patriotyczne. Przekonał władze „Sokoła” do stworzenia w Polsce silnego ruchu skautowego.

W  1911 roku zorganizował pierwszy w Polsce kurs skautowy i rozpoczął wydawanie pisma „Skaut”. Miał też udział w tworzeniu prawa skautowego, które na jego wniosek zostało uzupełnione o wymóg abstynencji: zakaz picia alkoholu i palenia tytoniu. Był też jednym z twórców polskiego nazewnictwa ruchu, w tym zastąpienia określenia skaut słowem harcerz.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Józefa Piłsudskiego. Na froncie zachorował na tyfus, leczył się w Zakopanym. Zagrożony aresztowaniem, podczas choroby nie zaprzestał działalności niepodległościowej, wyjechał za granicę.

Trafił do armii generała Józefa Hallera, który po kapitulacji Niemiec wysłał Małkowskiego do Odessy, by doprowadził do szybkiej ewakuacji, znajdujących się tam Polaków.

W nocy z 15 na 16 stycznia 1919 roku statek „Chaouia”, którym Małkowski wypłynął z Marsylii, natknął się na zabłąkaną minę i zatonął koło Messyny. Spośród ponad 700 pasażerów uratowało się tylko kilkanaście osób. Ciała Andrzeja Małkowskiego nigdy nie odnaleziono.