Zbrodnia pomorska: cześć pamięci ofiar!
81. lat temu na Pomorzu niemieccy okupanci przystąpili do ludobójczej akcji eksterminacyjnej, w wyniku której w masowych rozstrzeliwaniach zginęło co najmniej 30 tysięcy cywilnych mieszkańców tych ziem. W rocznicę tamtych wydarzeń oddajemy hołd bestialsko zamordowanym niewinnym ofiarom. 3 października w toruńskim Parku Pamięci, z udziałem marszałka Piotra Całbeckiego, prezesa Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomira Broniarza i prezesa regionalnych struktur ZNP Jacka Kempskiego, odbyła się uroczystość odsłonięcia płyty upamiętniającej zamordowanych jesienią’39 polskich nauczycieli.
W miniony piątek (2 października) marszałek Piotr Całbecki, marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki, przewodnicząca sejmiku województwa Elżbieta Piniewska i wicemarszałek Senatu VIII kadencji, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Jan Wyrowiński oraz parlamentarzyści regionu, radni województwa i prezydent Torunia Michał Zaleski złożyli kwiaty pod pomnikiem Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 w toruńskim Parku Pamięci, w który wmurowana jest ziemia ze wszystkich znanych miejsc kaźni z jesieni 1939 i początków 1940 roku. Oddali też hołd doktorowi Józefowi Bednarzowi, polskiemu psychiatrze, w 1939 roku dyrektorowi szpitala psychiatrycznego w Świeciu, który do końca ratował swoich pacjentów, skazanych przez okupantów na śmierć w ramach systematycznie prowadzonej akcji mordowania chorych psychicznie i osób niepełnosprawnych intelektualnie. Doktor Bednarz, nazywany pomorskim Korczakiem, został zabity przez niemieckie komando śmierci w listopadzie 1939.
– To miejsce, które przypomina o tamtych tragicznych wydarzeniach, jest przesłaniem pokoju. Pokój zaczyna się w naszych sercach, w relacjach międzyludzkich – stwierdził w swoim wystąpieniu podczas briefingu prasowego marszałek Piotr Całbecki.
– Uznałem za swój moralny obowiązek być tu i złożyć hołd tym niewinnym ludziom, zamordowanym tylko dlatego, że byli Polakami. Jeżeli mamy budować pokój, musi on być oparty na prawdzie. Tylko wtedy możemy budować relacje na przyszłość – podkreślił w swojej wypowiedzi marszałek Grodzki.
Wypowiedzi z briefingu prasowego (audio)
Zobacz Marszałek Tomasz Grodzki oddał hołd pomordowanym Pomorzanom
W naszym serwisie społecznościowym transmitowaliśmy konferencję naukową online z udziałem prof. Mirosława Golona z Instytutu Pamięci Narodowej i Jana Wyrowińskiego, który reprezentował tu Fundację Generał Elżbiety Zawackiej. Podczas konferencji została zaprezentowana złożona z esejów książka „Rozstrzelana Niepodległość. Ofiary Zbrodni Pomorskiej 1939”. Była też mowa o przygotowywanym przez Unisławskie Towarzystwo Historyczne filmie dokumentalnym ,,Barbarka 1939”.
Terminem zbrodnia pomorska określa się ludobójczą akcję „odpolszczania” północno-zachodniej części polskich ziem, przyłączonych wkrótce po napaści Niemiec na Polskę do III Rzeszy. Zaplanowane jeszcze przed wybuchem wojny i przeprowadzone według przygotowanych zawczasu list proskrypcyjnych masowe rozstrzeliwania ludności cywilnej, przede wszystkim inteligencji oraz osób zaangażowanych w umacnianie polskości, pochłonęły dziesiątki tysięcy istnień. Do największych zbrodni doszło na terenie przedwojennego województwa pomorskiego – liczbę ofiar, wśród których były też kobiety i dzieci, szacuje się na co najmniej 30 tysięcy. Sprawcami mordów byli miejscowi Niemcy zrzeszeni w organizacji Selbstschutz Westpreussen, nadzorowani przez SS. Większość z nich uniknęła odpowiedzialności.
- Doktor Józef Bednarz – pomorski bohater jesieni 1939
- Zbrodnia pomorska – pamiętamy
- To jest ciągle żywe
- W miejscach kaźni sadzono las
Zobacz też filmy:
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
2 października 2020 r.
Ostatnia aktualizacja: 5 października 2020 r.
