Przestrzeń dla rodzin
Jeśli będziemy dbać o rodziny, możemy być spokojni o zrównoważony, pokojowy rozwój i o przyszłość naszych dzieci. W Kujawsko-Pomorskiem od lat realizujemy ambitny program prospołeczny i prorodzinny, którego elementy wpisane są na stałe w strategii rozwoju województwa. Nasze wysiłki w tym kierunku zostały docenione w kraju i za granicą. Podczas dzisiejszej sesji sejmiku województwa przedstawiliśmy raport z realizacji naszego programu wspierania rodzin. Dokument jest załącznikiem do porządku obrad posiedzenia.
„Rodzina w centrum” – to oddające ideę naszej polityki społecznej hasło stało się nazwą projektu, którego celem jest wspieranie rodzin, przede wszystkim zastępczych i tych, które borykają się z problemami opiekuńczo-wychowawczymi. Jeśli słusznie uznajemy rodzinę za fundament społeczeństw, to działania na rzecz jej integralności i dobrego funkcjonowania należy przyjąć za jeden z podstawowych priorytetów. Afirmacja rodziny musi być nie tylko hasłem, ale przede wszystkim realnym wymiarem polityki na wszystkich szczeblach.
Wsparcie w kryzysie
„Rodzina w centrum” to oferta, a czasem ratunek w kryzysie dla kilku tysięcy objętych nim rodzin, które korzystają ze specjalistycznego poradnictwa, przede wszystkim psychologicznego, pedagogicznego i prawnego, oraz z porad lekarzy psychiatrów, a ostatnio także z poradnictwa logopedycznego dla dzieci. Mamy też ciekawą ofertę warsztatów dla rodziców i młodzieży. W ramach projektu funkcjonują też mieszkania treningowe dla usamodzielniających się młodych ludzi.
Drugi segment to wsparcie rozwoju rodzinnej pieczy zastępczej. To ważne, bo wciąż zbyt wiele dzieci przebywa w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Nasz Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej (ROPS) organizuje profesjonalne kursy dla kandydatów do wypełniania ról rodziców zastępczych.
Założenia i realizacja projektu są wynikiem współpracy samorządu województwa i wszystkich kujawsko-pomorskich samorządów powiatowych. To unikatowa formuła, dzięki której udało nam się zbudować sieć jednolitych rozwiązań, dostępnych w całym regionie. We wszystkich powiatach naszego województwa funkcjonują centra wspierania rodziny, do których można się zwracać o pomoc. Specjaliści w tych ośrodkach tworzą za każdym razem diagnozę rodziny z problemami i ustalają z nią kompleksowy program wsparcia.
Wspólne, partnerskie działania okazały się skuteczne także w szczycie pandemii, gdy sytuacja wymagała błyskawicznego przygotowania społecznej części samorządowego wojewódzkiego pakietu antykryzysowego.
Obecnie, w sytuacji kryzysu humanitarnego wywołanego wojną na Ukrainie i wielkiej fali ukraińskich uchodźców wojennych, którzy znajdują przyjazne schronienie także w naszym województwie, zamierzamy objąć projektem „Rodzina w centrum” także tych naszych gości. Bo każda uchodźcza rodzina to rodzina w kryzysie, i to poważnym. Dodatkowym aspektem jest tu struktura demograficzna uchodźców – przybywają do nas przede wszystkim matki z dziećmi i osoby starsze, których mężowie, ojcowie i synowie walczą w objętym agresją kraju.
Od bransoletek życia po pieniądze na nianie
Ale „Rodzina w centrum” – projekt ważny, zauważany nagradzany – nie jest jedynym. Mamy wiele innych, skierowanych do różnych grup społecznych – seniorów, dzieci i młodzieży, rodzin jako całości, rodziców – oraz do instytucji pomocy i integracji społecznej, a także podmiotów ekonomii społecznej (bo ekonomia społeczna to w wielu aspektach także polityka na rzecz rodzin). Koncentrujemy się m.in. na niesamodzielnych seniorach, młodzieży z problemami wychowawczymi i młodych rodzicach, których wspieramy w powrocie na rynek pracy. Koordynacja działań na rzecz podmiotów ekonomii społecznej daje wiele satysfakcji. Sporo tego rodzaju firm udało nam się przeprowadzić niemal suchą stopą przez szczyt pandemii i lockdown, który wprowadził przecież wiele zamieszania w gospodarce.
Naszym sztandarowym przedsięwzięciem w dziedzinie polityki senioralnej jest innowacyjny projekt teleopieki domowej, oparty na „bransoletkach życia”, czyli mobilnych urządzeniach monitorujących czynności życiowe i służących do szybkiego przywoływania pomocy. Takie urządzenie senior nosi jak smartwatch, na przegubie dłoni. Kluczem sukcesu jest w tym przypadku nasze własne centrum operacyjne, w którym 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu dyżurują ratownicy medyczni. To sprawia, że system jest nie tylko sprawny i skuteczny, ale też niezawodny i względnie tani. Obecnie obejmujemy nim bezpłatnie około 3 tysięcy osób, a uzupełnieniem są wsparcie sąsiedzkie i wolontariat opiekuńczy.
Projekt „Aktywna Mama, aktywny Tata” to finansowa zachęta (pieniądze na zatrudnienie opiekunki do dzieci lub opłacenie żłobka), by młodzi rodzice, przede wszystkim młode matki, bo to ich najczęściej dotyczy spowodowana rodzicielstwem kilkuletnia przerwa w karierze zawodowej, mogli jak najszybciej wrócić na rynek pracy.
Podobnym celom, choć nie tylko, służy konsekwentne poszerzanie bazy materialnej i oferty żłobków i przedszkoli. (Zwłaszcza wychowanie przedszkolne ma, co oczywiste, także inny wymiar – kształtowanie umiejętności społecznych i przygotowanie do przyszłej edukacji szkolnej.) Także na tym polu mamy się czym pochwalić – na same tylko żłobki i kluby dziecięce wydaliśmy w minionej siedmiolatce 43 miliony złotych.
Prestiżowe wyróżnienia to dla nas zobowiązanie
Podmiotem, który w imieniu samorządu województwa realizuje i w dużej mierze kreuje politykę społeczną województwa jest Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej. Za „Rodzinę w centrum” otrzymał pod koniec ubiegłego roku prestiżową nagrodę ministra rodziny i polityki społecznej. Jesienią ubiegłego roku nasza polityka społeczna adresowana do rodzin została zauważona także poza Polską – od Międzynarodowej Federacji Rozwoju Rodziny (IFFD) otrzymaliśmy zaproszenie do podpisania Deklaracji Weneckiej, której sygnatariuszami są samorządy miejskie i regionalne na całym świecie, respektujące zasadę zrównoważonego rozwoju w dziedzinie szeroko rozumianej polityki społecznej i prorodzinnej. Międzynarodowa Federacja na rzecz Rozwoju Rodziny to jedna z największych globalnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, posiadająca generalny status konsultacyjny przy Organizacji Narodów Zjednoczonych (konkretnie przy Radzie Gospodarczej i Społecznej ONZ – ECOSOC). Ta działająca w 68 krajach na pięciu kontynentach niezależna organizacja pozarządowa, z rozbudowaną siecią wolontariuszy na całym świecie, koordynuje wysiłki sygnatariuszy Deklaracji Weneckiej i współpracuje na tym polu z ONZ. Jesteśmy pierwszym w Europie Środkowo-Wschodniej samorządem województwa, który przystąpił do Deklaracji Weneckiej.
A na początku tego roku za konsekwentne prowadzenie prorodzinnej polityki społecznej, w tym stworzenie sieci ośrodków oferujących rodzinom kompleksowe poradnictwo i specjalistyczne wsparcie, samorząd województwa kujawsko-pomorskiego otrzymał doroczną Nagrodę Międzynarodowej Federacji na rzecz Rozwoju Rodziny (2022 IFFD Award).
Rodziną silni
Dzięki międzynarodowemu otwarciu dzielimy się naszymi doświadczeniami i korzystamy z doświadczeń innych. Tylko od nas zależy, jak wiele w tym kierunku jeszcze uczynimy. W Polsce od wielu lat dużo się w tej dziedzinie pozytywnie zmienia. Należy mieć nadzieję, że te zmiany będą nadal postępowały, z korzyścią dla rodzin. Nasza cywilizacja jest silna rodziną.
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
27 maja 2022 r.